17-07-2025
Sinds 2024 is Marjolein Quist, Programmamanager Gender en Duurzame Economie bij WO=MEN, één van de 329 leden van het Europees Economisch en Sociaal Comité (EESC). In deze blog geeft Marjolein een inkijkje in wat de EESC is en wat zij daar doet voor gendergelijkheid.
Wat is de EESC?
Je kunt de EESC vergelijken met de
Sociaal Economische Raad (SER) van Nederland, maar dan op Europees niveau. De EESC vertegenwoordigt het maatschappelijk middenveld en brengt advies uit aan de Europese Commissie, Parlement of de Raad. Dat kan dus over alle mogelijke beleidsthema's gaan. Het idee is dat op die manier Europees beleid effectiever wordt en beter aansluit bij de zorgen en behoeften van Europese burgers. Vaak komt er een verzoek om advies binnen, maar de EESC kan ook op eigen initiatief een advies uitbrengen. Het is echt een formeel Europees orgaan. Al in 1957 werd de verplichting om de EESC te consulteren in het EU-verdrag vastgelegd.
De 329 leden van de EESC komen uit alle EU-lidstaten en zijn vertegenwoordigers van werkgevers, vakbonden en andere maatschappelijke en culturele organisaties. Vanuit Nederland zijn - naast WO=MEN – de
Groene11, de vakbonden
FNV en
CNV en de werkgeversorganisaties
VNO-NCW en
MVO Nederland vertegenwoordigd.
Hoe werkt de EESC?
De EESC zit behoorlijk ingewikkeld in elkaar. Het kostte dan ook best even wat tijd voordat ik goed door had hoe ik er effectief kon werken. Zo zijn de 329 leden onderverdeeld in drie groepen: werkgevers, werknemers en maatschappelijke organisaties, en zijn er maar liefst 13 verschillende werkorganen. Ik zit nu in de SOC-sectie, wat zich richt op sociale thema's, waaronder gendergelijkheid, en heb me aangemeld voor REX: wat zich met het buitenlandbeleid van de EU bezighoudt.
Er worden jaarlijks zo’n 170 adviesstukken gepubliceerd over uiteenlopende actuele Europese beleidsvraagstukken: van AI tot duurzaamheidsregels of veiligheidsbeleid. Voor elk advies wordt een rapporteur en voorzitter gekozen en een studiegroep gevormd. Vaak worden externe experts uitgenodigd om deze studiegroep tijdens een hoorzitting te informeren. Het adviesstuk wordt vervolgens in de relevante sectie besproken en ingestemd, waarbij leden ook amendementen kunnen indienen. Dit herhaalt zich bij de plenaire vergadering: daar stemmen leden stemmen over alle adviezen, en kunnen er amendementen ingediend worden. Het proces is sterk gericht op het bereiken van consensus en zoeken naar een middenweg waarbij alle partijen aan boord blijven.
Zo zijn er dus heel veel verschillende manieren waarop ik mijn stem kan laten horen: ik kan me kandideren voor rapporteur of lid van een studiegroep, ik kan amendementen indienen, waarover dan compromissen gesloten kunnen worden, of waarvoor ik steun moet vergaren en die moet verdedigen. Ik kan spreektijd aanvragen bij plenaire debatten. Of ik kan een voorstel doen voor een eigen initiatief adviesstuk. Als ik zou willen zou ik elke week wel naar Brussel kunnen gaan voor een studiegroep bijeenkomst, hoorzitting, sectie-overleg of plenaire vergadering. Daarom probeer ik goed te kijken hoe ik door slim samen te werken het meeste kan bereiken.
In
dit filmpje wordt het hele proces van de totstandkoming van een adviesstuk uitgelegd.
Wat is jouw rol bij de EESC?
Nederland heeft mij voorgedragen als lid van de EESC. De vertegenwoordiging van WO=MEN en ons ledenplatform is van groot belang om gendergelijkheid op de agenda te zetten binnen dit Europese adviesorgaan en daarmee in het Europees beleid. Tot nu toe ben ik onderdeel geweest van de studiegroep over een adviesstuk over de impact van AI op gezondheid en veiligheid op de werkvloer en voor de European Pillar on Social Rights. Uiteraard was het daar mijn doel om gendergelijkheid in deze adviesstukken te verankeren. Daarnaast heb ik een hoop amendementen in gediend voor allerlei opinies over cruciale Europese discussies: over de duurzaamheidsomnibus, over handel, over de armoedeaanpak. Vaak zijn deze stukken compleet genderblind en probeer ik daar met amendementen verandering in te brengen.
Bovendien biedt deelname aan de EESC meer inzicht in wat er in Brussel speelt en wat de verhoudingen zijn. Dat is belangrijk voor onze belangenbehartiging, aangezien Brussel een grote invloed heeft op wat we in Nederland en internationale processen terugzien.
Voor de komende periode heb ik me gekandideerd voor een nieuw adviesstuk over de Europese meerjarenbegroting (MFF).Dat belooft een interessant proces te worden, want dit dossier is duidelijk een van de belangrijkste hete hangijzers in Brussel op dit moment. Uiteraard is het cruciaal dat gendergelijkheid stevig in de begroting geïntegreerd wordt.
Heb je aanvullende vragen over Marjoleins werk bij de EESC? Neem dan contact op via m.quist@wo-men.nl.